ترجمه کتاب [همراه با تخفیف]

چرا ترجمه کردن کتاب ضروری است؟

دلیل آن این است که ترجمه کتاب یکی از نیازهای اساسی جامعه‌ی ادبی و علمی امروزی است. همچنین از طریق ترجمه کتاب‌های مختلف، فرهنگ‌ها بیشتر با یکدیگر آشنا شده و همچنین علم و آموخته‌های جدید علمی با سرعت بیشتری بین ملت‌های مختلف می‌چرخد. 
ترجمه کتاب یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین امور در حوزه ترجمه تخصصی است. مخاطبان کتاب ممکن است چند صد نفر تا چند صد‌هزار نفر باشد، بنابراین لازم است که ترجمه کتاب کاملا ساده و روان باشد و بتواند مفهوم کلی را به مخاطب منتقل کند.
کتاب‌های ارزشمند بسیاری در جهان توسط نویسندگان بزرگ نوشته می‌شود. امروزه ترجمه کتاب به عنوان واسطه‌ای بین نویسنده و مردم جهان شده است به همین دلیل این کتاب‌ها به زبان‌های مختلفی بازنویسی می‌شوند. این موضوع باعث شده است که این کتاب‌های ارزشمند در اختیار افرادی که زبان آن‌ها با زبان اصلی کتاب متفاوت است، قرار گرفته و از آن بهره‌مند شوند و همچنین کمک بزرگی به نشر آثار نویسندگان می کند.
چند نمونه از کتاب‌هایی که شهرت جهانی داشته و مردم با شخصیت‌های این داستان‌ها آشنا هستند از جمله هایدی، آنه‌شرلی، پینوکیو است که همه آن‌ها را به خاطر دارند.

چگونه یک کتاب را ترجمه کرده  به گونه‌ای که خیلی تاثیرگذار باشد؟

در هنگام ترجمه باید مواردی را رعایت کرد، چون زمانی که در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد باید تاثیرگذار باشد. در این مقاله قصد داریم مراحل ترجمه کردن کتاب را به شما معرفی می‌کنیم.

مرحله اول: چگونگی انتخاب بهترین و جذاب‌ترین کتاب برای ترجمه

در این مرحله باید توجه داشته باشیدکه کتاب مناسبی را انتخاب کرده و حوزه‌ی موردنظر خود را مشخص کنید. بعد از تعیین حوزه‌ی موردنظر نوبت به انتخاب کتاب است که می‌توان با استفاده از گوگل و سایت‌هایی مثل آمازون، جدید‌ترین کتاب‌های منتشر شده خارجی را پیدا کنید.
ممکن است انتخاب کردن کتاب برای ترجمه در این مرحله کار سختی باشد چون گزینه‌های بسیاری از طریق جستجو در مقابل شما قرار می‌گیرد که انتخاب کتاب را برای شما مشکل می‌کند. هنگام جستجو برای انتخاب کتاب مشخصات کامل آن را از جمله ناشر، خلاصه‌ی داستان و غیره برای شما توضیح می‌دهد.
اگر کسی برای ترجمه کردن کتابی به شما مراجعه کرد در این حالت شما در انتخاب کتاب تاثیری نداشته‌اید و فقط باید کتاب را ترجمه کنید. اما اگر بخواهید کتابی را برای خودتان انتخاب کنید، باید کتابی را جستجو کنید که اصلا ترجمه نشده و بتوان آن را از انگلیسی به فارسی ترجمه کنید.

نکات مهم و کاربردی برای اینکه کار ترجمه کتاب به نحواحسن انجام شود:

• هدف از ترجمه را در نظر بگیرید.
• کتاب‌هایی با مخاطب زیاد را ترجمه کنید.
• مطمئن شوید کتاب موردنظر شما ترجمه نشده است.
• کتاب‌های جدید و داغ را ترجمه کنید.
• کار ترجمه را به کاردان بسپارید.

مرحله دوم: کتاب موردنظر نباید قبلا ترجمه شده باشد

اکثراً کتاب‌هایی که شش ماه از چاپشان می‌گذرد هنوز ترجمه نشده‌اند. ولی اگر کتاب موردنظر قدیمی است و می‌خواهید مطمئن شوید که مترجم دیگری آن را ترجمه نکرده است، باید به سایت کتاب‌خانه ملی یا سازمان اسناد مراجعه کرده و نام کتاب یا نویسنده، یا عنوان ترجمه شده آن را جستجو کنید. البته ممکن است مترجم دیگری آن کتاب را با عنوان دیگری ترجمه کرده باشد. به هر حال اگر چیزی پیدا نکردید به احتمال زیاد آن کتاب ترجمه نشده است.
ممکن است افراد دیگری در حال ترجمه کردن کتاب موردنظر شما باشند در این مواقع شما می‌توانید از راه‌هایی دیگری مثل سوال کردن از انتشارات، افراد مطلع و دوستان کمک گرفت.
البته از طریق اینترنت هم می‌توان نام کتاب را جستجو کرد، چون بعضی افراد قبل از کامل شدن ترجمه آن را پیش‌فروش می‌کنند. بنابراین اگر مطمئن شدید که ترجمه کتاب قبلا انجام نشده می‌توانید به مرحله بعد بروید.

اهداف کلی خود را از انتخاب کتاب مشخص کنید:

• می‌خواهید فروش بالایی داشته باشید
• می‌خواهید با ترجمه کتاب رزومه خود را بهتر کنید
• یا محتوای کتاب آنقدر برای شما جذاب و مفید است که می‌خواهید آن را با دیگران هم به اشتراک بگذارید.

چون در این حالت بهتر می‌توانید تصمیم‌گیری کنید.

مرحله سوم: بدون اجازه از ناشر خارجی اقدام به ترجمه کتاب نکنید

قبل از اینکه ترجمه کتاب را شروع کنید لازم است که از ناشر خارجی آن اجازه گرفته که این کار خیلی راحتی است. بدین صورت که نام کتاب را در اینترنت جستجو کرده تا مشخصات کامل کتاب مانند نام ناشر آن را بیابید و سپس به قسمت انتشارات مراجعه کرده و آدرس ایمیل ناشر را پیدا کنید و برای آن‌ها ایمیل بفرستید. همچنین اگر بخواهید از تصاویر اصلی خود کتاب استفاده کنید حتما این موضوع را به ناشر توضیح داده  تا شرایط خود را برای ترجمه کتاب به شما بگوید.

 اجازه نگرفتن از ناشر خارجی چه عواقبی خواهد داشت؟

• شناخته شدن ناشر و مترجم به عنوان سارق آثار علمی و فرهنگی
• خراب شدن جایگاه کشور به عنوان ناقض حق کپی‌رایت
• نادرست بودن ترجمه کتاب بدون اجازه ناشر اصلی از نظر اخلاقی 

بنابراین توصیه می‌شود که در هنگام ترجمه کتاب‌ها و به خصوص کتاب‌های علمی و دانشگاهی حتما از ناشر اصلی اجازه گرفته چون عدم دریافت چنین اجازه‌ای می‌تواند اعتبار علمی شما را از بین ببرد.

مرحله چهارم: چگونگی یافتن ناشر سرمایه‌گذار

بعد از اجازه گرفتن از ناشر خارجی، می‌توانید کار ترجمه را شروع کنید. مهم‌ترین و مشکل‌ترین بخش بعد از ترجمه پیدا کردن ناشری است که بخواهد انتشار کتاب شما را انجام دهد. بنابراین ممکن است اول به هر ناشری که مراجعه کنید به پیشنهاد شما جواب منفی دهند اما ناامید نشوید. برای اینکه جواب مثبت بگیرید خوب است، که هنگام مراجعه به ناشر حداقل یک سوم متن ترجمه‌شده‌ی کتاب را به او نشان دهید و دلایل قانع‌کننده‌ای به او بگویید تا قبول کند، چاپ کتاب شما را انجام دهد و اگر در مراحل قبلی درست عمل کرده باشید و کتاب مناسبی را انتخاب کرده باشید در این مرحله موفق خواهید بود. 

مرحله پنجم: منطقی‌تری زمان برای تحویل دادن کتاب

در ترجمه کتاب باید به موضوع زمان توجه بیشتری داشته باشید. چون تحویل به موقع آن برای ناشران خیلی مهم است و نسبت به این موضوع حساس هستند. اگر برای چاپ کتاب با یک ناشر همکاری می‌کنید، یا برای یک مشتری کار ترجمه را از انگلیسی به فارسی قبول کرده‌اید و خودتان هم به تنهایی می‌خواهید آن را منتشر کنید، در هر صورت باید یک بازه زمانی خوب و منطقی را معین کنید. اگر مشتری با پیشنهاد شما موافقت کرد شروع به کار می‌کنید ولی اگر قبول نکرد معامله را انجام ندهید. قبول نکردن کار خیلی بهتر از دیر تحویل دادن آن است و اگر کار را دیرتر به مشتری تحویل دهید ممکن است مشتری را از دست بدهید.
بنابراین به این نکته هم باید توجه داشت، قبل از اینکه ترجمه‌ای را انجام دادید بخواهید آن را در کتاب‌فروشی‌ها ببینید، حداقل باید یک نفر ترجمه شما را اصلاح و بازبینی کند بنابراین ممکن است زمان زیادی را در چاپخانه باشد و اگر به موقع ترجمه کتاب را تحویل ندهید روال نشر کتاب به تاخیر افتاده و هزینه بسیار زیادی را برای مشتریان دارد و ممکن است در کارهای بعدی برای ترجمه کتاب به سراغتان نیایند.

‍‍مرحله ششم: بهتر است با کتاب مورد‌نظر بیشتر آشنا شوید

قبل از اینکه کار ترجمه را آغاز کنید، برای آشنا شدن با کتاب انتخابی باید تمام شخصیت‌های داستان را شناخته و اگر موضوع کتاب داستانی نیست، پیام اصلی کتاب را درست درک کنید. قبل از ترجمه اگر فرصت نداریدکه کل کتاب را مطالعه کنید، خوب است که حداقل چند فصل از کتاب را بخوانید. 
همچنین با مطالعه کردن خلاصه کتاب یا جستجو آن در سایت‌های خارجی می‌توان اطلاعات جامع و مفیدی درباره کتاب پیدا کرد و مفهوم آن را بیشتر درک کرد. بنابراین برای اینکه کار ترجمه را به نحواحسن انجام دهید داشتن اطلاعاتی درباره زمان نوشتن و چاپ کتاب و همچنین نویسنده کتاب می‌تواند به شما کمک زیادی بکند.

مرحله هفتم: باید در مورد کتاب و نویسنده آن اطلاعاتی بدست آورد

اگر نویسنده کتابی را که می‌خواهید ترجمه کنید را نمی‌شناسید، می‌توانید به وب‌سایت آن مراجعه کرده تا ببینید چه کتاب‌هایی را می‌نویسد و چه سبکی را برای نوشته‌های خود دنبال می‌کند. گاهی اوقات فقط با خواندن بیوگرافی نویسنده یا نوشته کوتاه پشت کتاب می‌توانید به خوبی کتاب را به زبان خودتان و با توجه به حفظ سبک نویسنده اصلی کتاب را بازنویسی کرده و محتوای کتاب را با فرهنگ زبان مبدا مقایسه کنید.

مرحله هشتم: باید دایره واژگان خود را گسترده‌تر کنید

هنگام ترجمه کتاب نیازی نیست که به صورت کلمه به کلمه آن را ترجمه کنید و یک مفهوم را با واژه‌های مثل هم تکرار کنید. ذکر این نکته هم ضروری است که هنگام ترجمه نباید مطلب تکراری و خسته کننده باشد بلکه بازنویسی کتاب باید به زبان خودتان باشد به همین دلیل اگر دایره لغات خود را گسترده‌تر کرده و آن را تقویت کنید ترجمه کتاب بهتر و کامل‌تر خواهد بود.

مرحله نهم: چگونگی ثبت کتاب در کتابخانه‌ی ملی

در این مرحله که مربوط به ثبت کتاب در کتابخانه‌ملی است بر عهده‌ی ناشر بوده به این صورت که مشخصات کتاب شما در کتابخانه ملی ثبت می‌شود تا نام شما به عنوان مترجم در کنار عنوان کتاب قرار بگیرد.

مرحله دهم: اخذ مجوز از اداره ارشاد

یکی دیگر از مراحل ترجمه کتاب، مجوز گرفتن از اداره ارشاد است. در این مرحله ناشر نسخه یا نسخه‌هایی از کتاب را برای بررسی به اداره ارشاد می‌فرستد و اگر کتاب علمی و تخصصی باشد، در این مرحله مشکلی پیش نمی‌آید و در عرض چند روز، مجوز آن صادر می‌شود.

مرحله یازدهم: قرارداد بستن با چاپخانه و چاپ کتاب

مرحله آخر مربوط به قرارداد بستن چاپخانه به وسیله ناشر و چاپ کتاب است. در این مرحله ناشر روی مواردی مانند جنس کاغذ و جلد، قیمت و غیره با چاپخانه به تفاهم می‌رسند و کتاب چاپ خواهد شد. 

نکات کلیدی برای ترجمه کتاب فوق‌العاده تاثیر‌گذار

• لحن ترجمه را برای مخاطب در نظر بگیرید.
• خود را جای مخاطبی قرار دهید که قرار است کتاب را مطالعه کند.
• در هنگام ترجمه باید فرهنگ جامعه مبدا را در نظر داشته باشید.
• برای اینکه کلمات و عبارات در زبان مقصد برای مخاطبان کتاب، ملموس و قابل درک باشد، سعی کنید بهترین معادل‌ها را براساس معیارهای فرهنگی جایگزین کنید.
• اگر ترجمه کتاب کودک انجام می‌دهید، لحنی کودکانه را در تمام متن رعایت کنید.
• عبارت‌های یک کتاب علمی، یک رمان یا یک داستان خیالی با هم فرق می‌کند.
• حتما نام تصویرگر اصلی کتاب را (در صورتی که از تصاویر اصلی استفاده می‌کنید) در کنار نام نویسنده، روی جلد کتاب بنویسید.
• هنگام قرار دادن معادل‌هایی برای واژه‌های زبان مقصد، سعی کنید موضوع اصلی را به خوبی بیان کرده و از متن اصلی فاصله نگیرید و همچنین اصل امانت‌داری را در ترجمه رعایت کنید. گاهی اوقات معادل‌سازی بیش از حد باعث شده تا از متن اصلی فاصله گرفته و موضوع کلا عوض شود.

آیا ترجمه انگلیسی به فارسی یا بالعکس اهمیت دارد؟

پاسخ این سوال مثبت است چون بیشتر حجم ترجمه کتاب در ایران مربوط به ترجمه کتاب انگلیسی به فارسی و یا بالعکس است. ترجمه به انگلیسی خیلی عجیب نیست، چون زبان انگلیسی یک زبان بین‌المللی در زمینه علم، تجارت و هنر است و خیلی از نویسندگان بزرگ آثار خود را به زبان انگلیسی منتشر می‌کنند.
بنابراین مترجمانی که کار ترجمه انگلیسی به فارسی یا بالعکس را بتوانند انجام دهند خیلی با‌ارزش است. همچنین افرادی هستند که می‌خواهند کتابی را که به زبان انگلیسی نوشته است را مطالعه کنند ولی به این زبان آگاه نیستند، در این حالت کمک گرفتن از مترجمان ماهر برای ترجمه به فارسی یا انگلیسی گزینه خوبی است. 
ترجمه کردن یک کتاب از انگلیسی به فارسی فرایندی است که به چند عامل اصلی بستگی دارد. حجم کتاب، موضوع آن و تسلط شما بر موضوع تخصصی کتاب تعیین می‌ٔکند که چقدر باید برای ترجمه کتابی که انتخاب کرده‌اید تلاش کنید.  

آیا هر کسی می‌تواند ترجمه کتاب را انجام دهد؟

ترجمه کتاب و ترجمه واضح و روان دارای مشکلات خاص خودش است. این افراد باید تحصیلات دانشگاهی در رشته زبان داشته یاشند، چون این یک پیش‌نیازی برای اینکار است و همچنین باید توجه داشت که موضوع کتاب در چه زمینه‌ای است. هنگام ترجمه کتاب، مقاله، و غیره به فارسی ممکن است بعضی از کلمات هنوز  معادل خوبی برایش پیدا نشده باشد و اینجاست که کار سخت‌تر می‌شود. بنابراین موقع ترجمه باید بسیار دقت کرد و حتی اگر لازم شد از اساتید آن رشته برای بعضی واژه‌ها کمک گرفت.